Het kan niet op in de Randstedelijke Volkskrant van vandaag ! Blij verrast wordt ik door een 3 (!) pagina’s lang artikel over de nieuwste film van regisseur Didier Konings, Witte wieven
Ik heb altijd al gezegd dat bij de ontkerstening, die al een decennia of wat in Nederland aan de gang is, altijd de behoefte aan verbinding met het mysterieuze, het raadselachtige, het verborgene is blijven bestaan. Daar kan men zich in de Randstad misschien weinig bij voorstellen, maar als men voorbij Amersfoort komt, herkent men zich hier moeiteloos in. Het is een streek, van Friesland tot Limburg, die nog tot de verbeelding spreekt, die ruimte laat voor volksverhalen en verschijningen. Oók nog – of juist (?) in 2024.
De film Witte Wieven (op zijn Volkskrantst omschreven als horrorfilm, anders trek je de aandacht niet) gaat deze week in premiere op het filmfestival in Rotterdam. Maar daarbuiten is where the magic really happens. Men gaat dan op een witte wieventocht in Zwiep, onder leiding van Evert Smies. Over de ontstaansgeschiedenis zegt hij dat mensen die de pest, pokken of mazelen hadden, in witte gewaden werden gehuld om ze te onderscheiden van andere mensen die zich gezond waanden. Na de bouw van de stadsmuur van Lochem in de 13 eeuw werden deze mensen buiten de stadsmuur verbannen. De overlevenden vestigden zich later op de Kale Berg. Door de wapperende witte gewaden kregen ze de bijnaam Witte wieven.
Dat kan allemaal zo zijn, maar witte wieven worden op veel meer plaatsen gezien. Dan moet je niet, zoals tijdens zo’n wieventocht, de fantasie van de mensen gaan invullen met en witte gedaante op een schommel aan een boom, zoals wordt gedaan, naar mijn mening, maar de stilte voor zich laten spreken. Ieder geluid of waarneming wordt dan mysterieus en niet altijd verklaarbaar.
Of, zoals regisseur Konings zegt: ‘Onze angst voor het donker is nooit verdwenen. Als ik ga wildkamperen en ik hoor iets kraken, slaat mijn fantasie op hol. Dat hebben we geprobeerd met de film te vangen: veel weglaten, zo veel mogelijk in het donker houden. De kijker vult het zelf wel in.’
Een wezenlijke observatie, die nog wel eens cruciaal voor ons welzijn kan blijken te zijn. Het leven met fantasie, in een ruimte die groter is dan jezelf of: die je helemaal kan begrijpen.
Onder: witte wieven langs de Zalkerveerweg in Spoolde.. wie zei dat ze niet bestaan?
Thomas Kamphuis 