De Telegraaf had weer een pakkende kop te pakken:
Wat al járen bekend was – leest u vooral eens dit 31 jaar oude schokkende artikel uit januari 1993 (!) decennia – wordt nu gewoon eens dóórgevoerd: er mag véél minder mest uitgereden. Dat dit uiteindelijk lijdt tot een fiks kleinere veestapel lijkt mij logisch, maar niet voor de usual suspects. Teksten als: ‘Volgens de boeren en zuivelindustrie is er maar één oplossing die écht gaat helpen: meer plaatsingsruimte voor dierlijke mest in Nederland: oftewel het uitrijden van mest op grasland.’ en „Als het doorgaat zoals het nu is gepland, zijn de ontwikkelingen dramatisch. Laat het even op je inwerken: duizenden gezinsbedrijven verdwijnen, ’blijvers’ zullen groter en groter worden, terwijl de politiek dat juist niet wil. Als klap op de vuurpijl zal ook een deel van het gras-weidelandschap verdwijnen.” (Bleker) laten vòòral zien dat Nederland nooit wíl veranderen.
Al die “duizenden gezinsbedrijven” hebben decennia de tijd gehad om te verduurzamen of biologisch te worden en zijn al die tijd aan een kunstmatig infuus geweest van Brusselse subsidies – die u en ik niet krijgen, maar evengoed dik voor betalen – maar als je boer bent is blijkbaar alles anders en geoorloofd. Het is natuurlijk ook grote flauwekul dat blijvers “groter en groter” zullen worden. Dat is geen zelf ontstaande werkelijkheid: daar zijn vergunningen voor nodig en die gaan er echt niet meer komen.
Nee, probleem is, dat Nederland, gesubsidieerd, tientallen jaren lang de grootgrutter van de wereld heeft mogen zijn, en de schade nu zó zichtbaar en onontkoombaar is, dat de wal (Brussel) het schip (datzelfde Brussel) keert.
Het is dan uiteraard weer heel Nederlands om de vermoorde onschuld te spelen en verbazing te spelen. Een kind wat – altijd gesubsidieerd – thuis is blijven wonen, wordt immers ook nooit tot gedragsverandering gedwongen.
Te hopen is dat Brussel deze week voet bij stuk houdt en de vershitting van Nederland vanaf nu – drastisch – teruggedrongen gaat worden. Niet alleen voor de natuur, maar vooral ook voor onze eigen gezondheid. Het is mooi geweest en Nederland hoeft niet het afhaalrestaurant te zijn voor de hele wereld met alle vervuiling en natuurvernietiging van dien. De drijfmest was, tenslotte, een Brusselse uitvinding. Er mocht niet meer bovengronds vaste mest worden uitgestrooid. Waarom deze – veel en veel minder schadelijke – vaste mest niet meer uitgestrooid mocht worden, is mij een raadsel. Omdat dat stonk? Moet u deze dagen eens langs een weiland lopen. Zelfs midden in een stad als Den Haag stinkt het bij aflandige wind deze dagen naar ammoniak.
De toekomst wordt een andere. Hoog tijd dat dit voelbaar werd bij de veroorzakers: boeren, zuivelbedrijven, supermarkten en Rabobank. Het speelkwartier is definitief voorbij.
Thomas Kamphuis 
