Grote veranderingen. Ze komen, meer dan eens, sluipenderwijs tot stand. Niet onder dwang of gestuurd van bovenaf. Zo ook de veranderingen in de landbouw en onze blik op zoiets als ‘de natuur’.
Vergeet BBB. Vergeet vallende kabinetten en daarmee controversieel verklaarde dossiers. Van bovenaf schoten de dingen toch al niet op. Wees echter gerust: de veranderingen komen van onderaf. Kabinetten en hun totale afwezigheid van daadkracht veranderen niet. De mensen zelf zijn inmiddels aan het veranderen. En niet alleen u en ik, bedrijven ook.
HAK wil in 2027 volledig zijn overgestapt op biologische teelt voor alle groenten en peulvruchten uit Nederland was, out of the blue, afgelopen januari breaking news in een persbericht van het bedrijf. En wat is de beweegreden? ‘Daarbij zet HAK het stimuleren van de consumentenvraag naar biologisch voorop, waarbij het verdienvermogen voor en een nauwe samenwerking met de teler een belangrijke voorwaarde zijn.‘ Een bedrijf wat de consumentenvraag stimuleert. Dat is toch even een ander geluid.
‘Met deze ambitie gaat HAK sneller dan het Nederlandse Actieplan voor Groei van biologische productie en consumptie van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). De overheid streeft hiermee naar een biologisch landbouwareaal van 15% in 2030. HAK wil per 2027 al haar lokale groenten en peulvruchten biologisch telen, wat 85% van het volume is.’
Nu gaat er iets kantelen, dacht ik. Dit is een Grote Naam. “Het is een flinke ambitie om over te stappen op biologisch, maar we durven het aan omdat het strategisch belangrijk is voor de toekomst van ons bedrijf, dat afhankelijk is van gezonde akkerbouw met florerende telers, én omdat het essentieel is voor een gezonde leefomgeving en gezonde voeding voor de generaties die na ons komen”.
Men zegt wel dat eerst het eten komt en dan de moraal, maar het tegendeel wordt hier bewezen. Niet langer: eerst het geld, dán de mensen. Hier is het andersom.
De uitspraak van de rechter inzake lelieteelt was een volgende ferm teken aan de wand.
De muur werd geslecht door de Rabobank die een persbericht deed uitgaan wat ik aanvankelijk niet geloofde. Rabobank wil alleen nog geld lenen aan boeren die willen verduurzamen. Het is net zoiets als het omvallen van de Muur eind 1989. Je gelooft het niet, maar op een dag blijkt het ongelooflijke toch gebeurd. Het is een allesbeslissende mijlpaal.
Afgelopen maandag werd in de gemeenteraad van Zwolle unaniem een motie van Swollwacht aangenomen om het gebruik van roundup zoveel als kan te ontmoedigen. Kijk trouwens onder de gegeven link de verrassende behandeling hier van terug, te zien van 1 uur 05 – 17 minuten, en krijg terug vertrouwen in het functioneren van de democratie onder voorzitterschap van Peter Snijders. Zelfs het CDA was om).
Als klap op de vuurpijl volgde vanmiddag het grote succes van Frans Timmermans met het EU akkoord voor de natuurherstelwet.
En tenslotte – zojuist – de grote geruststelling dat Pieter Omzigt zijn naam niet zal verbinden aan BBB. Daarmee heeft hij een heel verstandig besluit genomen, zo hij er al serieus mee bezig was geweest.
Het zijn mooie tijden. Lang niet eenvoudig. Maar er is weer hoop. Hoop op een andere toekomst.
Thomas Kamphuis 