Lavinia Meijer al een paar keer gezien hebbende, bereidde ik mij voor op een paar uur harpmuziek. Lavinia met de harp. Alleen dat. En dat is genoeg, zou je zeggen. Of..
Het concert wat ik bezoek is in een voormalige kerk in Kampen, de Burgwal – huis van muziek en verdieping – waar het nog behoorlijk fris is binnen. Dat wordt nog een zit op de kerkbank, want zo stokstijf zijn we niet meer gewend te zitten. De harp staat dicht opgesteld bij de voorste rijen. Een mysterieus voorwerp links van de harp – een rond voorwerp, omspannen met doek maakt nieuwsgierig. Is dit voor de akoestiek, net zoals er wel eens een plexiglas omhulsel om een drummer en zijn drumstel staat?
Wanneer het concert begint wordt duidelijk wat dit attribuut voor functie heeft. Lavinia verschijnt belicht achter de met zwarten stof bespannen cirkel en wordt feeëriek belicht en weergegeven. De harp klinkt in deze omgeving hemels, maar er wordt meer dan dat gebracht. Een tekst over lege schedels begeleidt het openingsnummer. Ok. Dat hadden we niet verwacht. Tenminste: niet als je nog niet bekend met met haar laatste album. Er volgen een paar nummers waarbij Lavinia ‘gewoon’ weer verschijnt en aan de harp rechts geplaatst van het projectievoorwerp gaat spelen. Woorden, spoken word, of beelden begeleidden de muziek. Zeer geleidelijk wordt hier een diepere boodschap in duidelijk. Een veel te druk filmpje met een gebarende vrouw die overduidelijk zeer gespannen is omdat ze niet kan beantwoorden aan ‘the perfect me’ die online getoond moet worden in onze tijden verdringt de muziek. Je moet enorm je oren aanspannen om je te kunnen concentreren op de muziek. Even dreig ik af te haken omdat er wel heel veel gevraagd wordt van de luisteraar. Is dit een aanklacht tegen dat er teveel dingen tegelijk zich in ons brein afspelen, we dit onszelf aan doen en we de simpele schoonheid van iets – in dit geval de harpmuziek – niet meer kunnen horen?
Doordat er een concept, of zo u wil, thematiek ontrold, wint de combinatie muziek en woorden, beeld of een animatie gedurende het vijf kwartier durende concert almaar aan kracht. Dat komt ook wel omdat het geluid vanuit de box die de woorden, beelden en/of animaties ondersteund, niet continue tegengeluid geeft ten opzichte van de harp. Het zijn toetsen binnen een nummer die aangestipt worden en uiteindelijk de muziek versterken en wat Lavinia Meijer er mee heeft willen uitdrukken. Aan het eind van het concert, wat met vijf kwartier misschien beperkt lijkt, maar bijzonder intens en intensief voor oor en ogen is, komt een soort vergelijk op met een concert van Porcupine Tree wat ik ooit zag tijdens een tour ten tijde van Fear of a blank planet. Dat was ook zo’n haarscherpe observatie over onze tijd en alle leegheid door een veelheid van beelden en indrukken waardoor we niet meer stil kunnen vallen of staan bij wat werkelijk van belang is. Menselijk contact. Iets Floydiaans heeft de setting en thematiek ook. Mooi zijn de getoonde portretten van mensen met een uiterlijk die ver af staat van wat we zo iets als schoonheid zijn gaan noemen. In hun ongepolijstheid zijn al deze mensen juist schoonheid. Niet andersom.
Werkelijk magistraal wordt dit samengebald in de toegift welke Lavinia aankondigt met dat ‘mister Pop de introductie geeft’. Met mister Pop wordt in dit geval Iggy Pop bedoeld die in het nummer Mom and dad – ‘Are you still out there’ een spoken word geeft over en tegen zijn overleden ouders.
Zelfs na ruim 35 jaar naar concerten te zijn geweest kun je nog verrast worden. Het lukte Lavinia Meijer, met een korte aanloop, onverwacht. Memorabel.
Thomas Kamphuis 