In stille, bevreesde afwachting afgelopen week, heeft het toch niet zo mogen zijn. Peter R. – die R. moest er blijkbaar per se tussen – de Vries is niet meer. Onversaagd is dan zo’n woord welke bij mij op komt. Het is bijna een archaïsch woord geworden waarvan de betekenis al minder bekend is.
Wat is deze man een onophoudelijke troost – en ook schrik – geweest voor tallozen. Wat kon je als kijker, oppervlakkig, enorm genieten van de uitzendingen op tv op zondagavond waar Peter ‘voor de 47ste keer’ zoals hij altijd zelf, quasi verontschuldigend zei, het over zaak zus of zo ging hebben. Waar van Kooten en de Bie het humoristisch en geëngageerd gegeven, tientallen jaren, waren, zo is Peter R. de Vries dit tientallen jaren aan de andere zijde geweest. De programma’s op zondagavond beide zijden van één medaille. Het ging nog ergens om en óver.
Men zegt dat niemand onvervangbaar is. Dat is een leugen. We kunnen voorgoed iets verliezen en de kans is groot, dat wat weg is, van nóg groter belang is en was, dan we ons tot dan toe realiseerden. Er is slechts een opdracht aan óns. Om íets van het lef, de doortastendheid, welhaast dierlijke vastbijten in wat van belang is in ons terug te herkennen en er naar te leven. Peter R. de Vries liet het niet na de moeder van een overleden kind 30 jaar na dato nog steeds een bloemetje te sturen. Afgezien van iedereen die hij troost heeft gegeven, angst heeft aangejaagd waar deze het verdienden, vrij heeft gekregen en achter tralies kon krijgen is dát waar het om gaat. Het zijn niet iemands successen en zichtbare aanwezigheid. Peter R de Vries was immers aanwezig in ons collectieve geheugen. Zijn stem kon je zo afspelen in je hoofd. Het was een typetje, maar vòòral een type. Een type mens wat letterlijk sterft als we niet uitkijken. Hij was een beetje van (bijna) ons allemaal geworden. Hij was er altijd, al zo lang en zal ook nooit weg gaan. We mogen dit type onderzoekers ook nooit verliezen door desinteresse of weg laten gaan. Ze moeten (h)erkend blijven worden, en als ze onzichtbaar zijn, opgespoord worden. Als een Peter R. de Vries. Ze zijn de as waar om de draaimolen, tenminste, nog op zijn plaats blijft.
Onrecht bestrijden vraagt om bewegingsruimte in je hoofd. Deze bewegingsruimte is Peter R. de Vries eindig geworden. Oneindig echter is de ruimte die hij voor anderen achter gelaten heeft, in de vorm van troost, of.. geef het een naam.
Aan wie het zich af vraagt, de taak om een beetje zoals hem te worden, of te blijven.
Thomas Kamphuis 