Alora! Texel – ‘het Corfu van het noorden’.…
Komaan, niet te cynisch. Ik werd ook daar toch wel verrast in mijn vogelhonger. Het zou leuk zijn een eidereend te zien. Het werden er vele, en hóe! In zee, vlak buiten de dijk zaten ze, met tientallen tegelijk. Ik werd getroffen door het geluid wat ze maakten. Was dit niet het geluid wat ik zo vaak in het verleden niet voor het geluid van een zeehond heb gehouden. Dit geluid, wat zo ver over zee draagt en mysterieus klinkt?
De verhouding man/vrouw is nogal 9 staat tot 1 in de samenstelling, en zo kan het dus gebeuren dat 10, 15, 20 mannetjes eidereend baltsen om één vrouwtje, wat een apart gezicht is. Ze werpen hun hoofd naar achteren en produceren daar bij dit kenmerkende ‘zeehond achtige’ geluid. De eidereend, een wonder van schoonheid met zijn groene nek.
Jazeker, ik kende ze. Meermalen heb ik ze in IJsland gezien, in de haven en bij zee. Bij Groenland ook, vast en zeker. Wel van grotere afstand. Soms zie je iets op een geheel nieuwe manier en mooier dan ooit tevoren. Dit was zo’n keer.
Hetzelfde geldt voor – wat als je vlak achter de duinen opgegroeid bent – wat je als een vrij ordinaire vogel als de fazant zou kunnen beschouwen. Wederom – glas half leeg – ruim aanwezig in de duinen, totdat daar alles dichtgroeide. Texel lijkt wel de fazantenrepubliek van Nederland. Ze komen nog net niet bij je op schoot zitten. Ze vallen nu extra op omdat de mannetjes een hoop kabaal maken met hun balts geklapper. Niet normaal hoe vaak je ze hier nog ziet.
Eenvoudig genieten van zo iets als een fazant. Ja, ik kon het als kind van 12 of 13. Op mijn 51ste kan ik het dus nog steeds. Die fazant denkt ook ‘Kléts, dat Texel ‘het Corfu van het noorden’!‘. De Romeinen namen hem ooit mee hier naar toe. Tweeduizend jaar later kunnen we nog steeds van hem genieten en voelen we ons als een keizer in Rome. Of Toscane.. als we die ijzige noordenwind weg denken.
Hoe vaak ik als kind deze vogel niet achterna gezeten heb in de duinen. Als een jager. En als ik dan een veer van hem vond… iedere keer een soort van heilige graal. Dichter bij de fazant kon je niet komen. Leuk hoor, dat half Texel in diepe opwinding raakte over een roodstuitzwaluw die gesignaleerd werd, maar ik heb de fazant herontdekt en de eidereend met nieuwe ogen bekeken. Ik heb geen 125 soorten vogels nodig in een weekeinde om enigszins voldaan naar huis te gaan. Eén kan al genoeg zijn, of twee. Als het maar de juiste zijn..
Het hoeft allemaal niet zo groots te zijn, als het maar niet kleurloos is. Net zoals het leven zelf. Dat hebben deze twee vogelsoorten goed begrepen.
Sprak ik over kleur? Is zwart of grijs eigenlijk kleurloos? Welnee. Zwart en grijs kan net zo goed opwindend zijn. Als toegift een derde vogel welke ik met nieuwe ogen bekeek: de rotgans. Ooit gezien op Texel, langer dan 10 jaar terug, maar nu met nog meer aandacht bekeken. Wat een schoonheid in voorkomen en gedrag. Niet dat continue geschreeuw maar en ingehouden gans. Chique. Ronduit. Een schakering van wit, reigergrijs en matzwart. Een witte penseelstreek op de hals. Voor officiële gelegenheden, maar dan de hele dag door. Avondtenue. Broedt in Siberië, maar is nu nog net voor zijn terugtocht te bewonderen op Texel.
Het geluid wat de rotganzen maken is continue, maart van eenzelfde onopvallendheid als die van de eidereenden. Bij beide heb ik altijd het gevoel aanwezig te zijn in een desolaat zee- of arctisch landschap. Het is mysterieus, iets van ver weg. Ver weg, waar je naar toe wilt. De natuur in zijn meest pure, wilde en verstilde vorm. Siberië, Groenland, de poolstreken. Dat werk..
Texel is niet ‘het Corfu van het noorden’; het is een eiland wat verlangen oproept naar verre oorden. Of herinneringen aan dichtbij van vroeger. Op reis door de tijd en landschap.
Thomas Kamphuis 