Ál te vaak opiniërend wil ik op deze plek niet zijn, maar het artikel Een nieuwe plaats zo groot als Lelystad in de polder boven Zwolle: goed idee? doet mij nu toch in de pen klimmen.
Ik ben an sich niet tegen meer woningen. Ook niet bij Zwolle. Maar de discussie rondom woningtekort en woningbouw wordt op verkeerde gronden gevoerd (sic).
Een aantal punten ter overweging:
- Nederland individualiseert. Nu al zijn er miljoenen eenpersoonshuishoudens, en dit worden er rap meer.
- Er is een schreeuwend tekort aan de juiste woningen: betaalbare woningen – zeg in de prijsklasse € 175.000 – € 250.000 én kleine woningen – zeg een max 100 vierkante meter voor een eenpersoonshuishouden. Worden die nu gebouwd? Nauwelijks. Doet u niet snobistisch over een woninkje van € 250.000.. Ooit was dit 550.000 gulden en woonde u in de Vogelwijk in Den Haag met diverse villa’s. Geld is nog steeds geld en geen half bestaand iets. Respecteer de waarde van geld. Moet ook weer vanuit de overheid uitgedragen worden. Maatschappij breed ook.
- Nederland vergrijst en wil kleiner gaan wonen. Niet groter en nog duurder.
- Omdat geld gratis lijkt – is het niet, en daar krijgen we op een dag de terugslag van – en, blijkbaar, nog steeds beschikbaar op basis van een hypotheek of anderszins lening, drijft dit de prijs van woningen op. Er wordt dus gebouwd voor de min of meer welvarende/vermogende Nederlander, omdat dit de projectontwikkelaar en gemeente het meeste op brengt. Behoefte en sociale beoordeling zijn – zeer – secundair.
- Zwolle kent met Stadshagen al een enorme Vinex wijk met tegen de 30.000 inwoners straks. Het is bekend dat in grote nieuwbouwwijken een sfeer ontstaat van onveiligheid en gedeprimeerdheid. Zie ook het debacle van Zoetermeer. Zie alle gedoe in Zwolle Zuid en ongein.
Kan het ook anders? Natuurlijk. Móet het ook anders? Natuurlijk.
- Maak het voor eenpersoonshuishoudens mogelijk om op maat te gaan wonen. Er blijft zo meer ruimte over voor meer personen huishoudens.
- Maak woningen, opgelegd vanuit de overheid (regie, weet u wel) betaalbaar voor ieder segment. Niet iedereen kan of wil in een halve of hele villa wonen met 12 kamers en en woonkamer van 12 meter lang en 5 breed.
- Maak het voor ouderen mogelijk hun gezinswoning te verwisselen voor een kleinere woning. Beloon dit. Verleid deze ouderen tot zo’n keus. Komt er weer meer ruimte voor meer persoons huishoudens.
- Hou op met die illusie van gratis geld. Zowel vanuit de overheid, als vanuit het bankwezen, als vanuit onszelf. Niet in de laatste plaats. Een nog grotere barbeque gaat ons niet vooruit helpen. Een dak boven ieders hoofd wel.
- Hou op met massabouw (lees: duizenden woningen in een tijdspanne van 5 jaar tijd) op één plaats. Laat staan naast een wijk waar dit principe al is toegepast. Bouw kleinschaliger. Laat een wijk ontstaan, ademen, beetje bij beetje groeien. In zo’n wijk ga je elkaar opzoeken, zie je elkaar weer staan, voel je je samen verantwoordelijk voor het te overzien geheel (veiligheid, sociale veiligheid). Een grote wijk heeft de neiging de volgende grote wijk aan te trekken. Dat zie je ook hier weer gebeuren. Spreid over het hele land en hou het kleinschalig (hoofdletters). Kleinschalig, groen. Open. En bouw iets wat voor je gevoel er over 100 jaar nog mooi uit ziet. Graag wat karakter en sfeer terug in de woningbouw.
Moraal van het verhaal: een nieuw Lelystad, of hoe het ook mag heten, waar dan ook, wanneer dan ook: niet doen. Slecht idee Economisch Instituut voor de Bouw.
Het is geen 1970 meer. 2021 vraagt om andere oplossingen.
Thomas Kamphuis 